“Somaliland waa Astaanta Guusha, Marka la barbar-dhigo Dalal badan oo Afrika ah…” Mr. Scott M. Weber

Hargaysa 26.August 2016 (SDN/QJ):- Agaasimaha guud ee Hay’adda Caalamigaa  ee Inter Peace, Mr. Scott M. Weber, ayaa sheegay inay Somaliland tahay Astaanta guusha marka loo eego waddamo badan oo Qaaradda Afrika ku yaalla, ka dib markii uu Madaxweynaha Somaliland Md. Axmed-Siilaanyo kula kulmay Qasriga Madaxtooyada oo uu ku qaabbilay, arrimo kala duwanna kaga wadahadleen.

Waxaa sidaa lagu sheegay War Qoraal oo uu kulankaas iyo hadallada Madaxweynaha iyo Masuulkaas ka diyaariyey Xoghayaha Saxaafadda Xafiiska Afhayeenka Madaxtooyada Somaliland Naasir Yuusuf Daahir, Warkaas oo Nuqul ka mid ahi soo gaadhay Qurbejoog.com, waxaa uu u dhignaa sidatan:-

 

“Madxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland Mudane Axmed Maxamed Silaanyo ayaa xafiiskiisa ku qaabilay Agaasimaha guud ee Hay’adda Caalamigaa  ee Inter Peace, Mr. Scott M. Weber oo fadhigiisu yahay magaalada Geneva ee xarunta dalka  Switzerland.

 

Kulankan oo ay Madaxweynaha waxa ku weheliyey Wasiirka Wasaaradda Qorshaynta Qaranka Md: Cali Xuseen Ismaciil (Cali Shoombe), Wasiiru dawlaha arrimaha gudaha Md: Maxamed Muuse Diiriye, Wasiir ku xigeenka wasaaradda arrimaha debeda Md:  Axmed Aadan Ismaaciil (Axmed keyse), Xoghayaha gaarka ah ee Madaxweynaha Cali Axmed Cali, iyo Afhayeenkii hore ee Madaxtooyada Cabdiraxmaan Sh. Cilmi Faahiye (Shamax), ahna La taliyaha cusub ee Arrimaha sharciga, halka ay agaasimaha guud ee Inter Peace-na ka weheliyeen agaasimaha Inter Peace Bariga iyo Badhtamaha Africa Mr. Jean Paul Mugiraneza, Gudoomiyaha Akadamiyada Nabada iyo Horumarinta Somaliland Md: Maxamed Faarax Xirsi iyo Mr. Khadar Guuleed oo ka tirsan masuuliyiinta Hay’adda Inter Peace Xafiiskeeda Somaliland.

 

Madaxweynaha ayaa fadhiga ku billaysimay ereyo soo dhaweyna iyo  hadal dheer oo uu kaga hadlayo xidhiidhka hay’adda Inter Peace iyo Somaliland, waxa uu ka waramay Madaxweynu geedi socodka dhinaca dimuqraadiyada ee Somaliland iyo halka wakhtigan xaadirka ah uu marayo hannaan socodka dimuqraadiyada dalku.

 

Madaxweynaha waxaa ka mid ahaa hadaladiisii ” Waxaan idinku soo dhaweynayaa dalka, waanan ku faraxsanahay booqashada aad iigu timaadeen, meelaha aad booqateen ee dalka ka mida, iyo goobaha aad mari doontaanba”.

 

Madaxweynaha oo hadalkiisa sii wata ayaa yidhi ” Waxaan  soo dhaweynayaa wada shaqayntii dheerayd ee aynu lahayn labadeena dhinac, Inter Peace iyo Somaliland, kaasoo soo taxnaa muddo labaatan sano ah, xaqiiqatana ahaa mid wax ku ool ah oo mudnaan u leh dalkayaga, waan idiinka mahad naqaynaa caawimooyinkiini mudada dheer socday ee aad noo yeelateen  kuwaasoo buuxiyey meelo muhiim u ah dhismaha dimuqraadiyada dalkayaga”.

 

Madaxweynaha oo u gudbay, kana warbixinaya dhinaca dimuqraadiyadda ee dalka, waxaa hadaladiisii ka mid ahaa ” Hannaanka dimuqraadiyada ee dalku waa mudnaanta shaqada xukuumadayada, taasoo aanu kasoo dhisnay hoos, korna u wadno, marba marka ka dambaysa, islamarkaana aanu dhex wadno is fahamsiinta iyo heshiisiinta dadkayaga siday isku aamini lahaayeen,  una midoobi lahaayeen muqur, maal iyo maskaxba, anagoo islamarkaana garab wadnay maamul wanaag iyo tayeynta hay’adaha dawladda mudadada shan iyo labaatanka sano ah ee aanu lasoo noqonay xorriyadayada “.

 

Madaxweynuhu waxaa kale uu ka hadlay sida uu u socdo, una shaqaynayo qaranka somaliland, waxanu yidhi ” Dalkayagu haatan waa mid gaamuray oo adkaaday anagoo dadaal dheer ugu jirna adkaynta hay’adaha dawladda iyo sidii ay u noqon lahaayeen kuwo si fiican u guta waajibaadka ay ummadda iyo qaranka ugu xilsaaranyihiin, taasoo aanu ku guulaysanay annagoo gacmaha is haysana dawlad iyo shacabba”.

 

Madaxweynuhu wuxuu weftiga uga waramay safarkiisii uu dhawaan kaga soo laabtay gobolada Bariga ee dalka waxanu yidhi ” Waxaan socdaal kaga soo laabtay gobolka Sool ee Jamhuuriyadda Somaliland iyo qeybo ka mida gobolkaasi oo ah gobolka Koonfur Bari ugu xiga Somaliland kaasoo ay ka bilaabantay diiwaangelinta codbixiyayaashu. Waxanan la kulmay duqayda waxgarada iyo masuuliyiinta gobolkaasi kuwaasoo aan ku guubaabiyey ka qeyb galka geedi socodka dimuqraadiyada dalka, anigoo u sheegay in miisaan,  manfac iyo mudnaanba ay kala siman yihiin muwaadiniinta Somaliland, waliba la siin doono mudnaanta ah in lasoo gaadhsiiyo wixii horumar ay uga horreeyeen gobolada dhinaca galbeed ka xiga Gobolka Sool ee Somaliland “.

 

Madaxweyuhu wuxuu marlabaad carrabka ku adkeeyey inay isu diyaarinayaan dawlad ahaan xaqiijinta doorasho xor iyo xalaal ah oo dalka si buuxda uga dhacda min Bari ilaa Galbeed, dadweynuhuna codkooda ka dhiibtaan March, 2017, markuu arrintaa ka hadlayeyna waxa uu yidhi ” Sidaan horeba u sheegay diyaar garow buuxa oo haatan gebogebo maraya oo aanu ku sugayno doorasho xor iyo xalaal ah oo dalkoo dhan ka dhacda horaanta 2017,  ayaa noo socota”.

 

Dhinaciisa agaasimaha Inter Peace Mr. Scott M. Weber ayaa madaxweynaha uga mahad naqay soo dhaweynta iyo qaabilada, waxana uu intaa raaciyey inuu kuqanacsan yahay wada shaqaynta Inter Peace  isagoo Somaliland iyo ammaan iyo bogaadin Somaliland ugu jeediyey geedi socodka dimuqraadiyada iyo dibu dhiska dalka, waxaana ka mid ahaa hadalkiisii ” Madaxweyne aad baad ugu mahad santahay qaabilada iyo soo dhaweyntaba. Somaliland waa astaanta guusha, marka la barbar dhigo  dalal badan oo Africa ah, taasoo ay caddayn u tahay isbedelada horumarineed iyo kuwa dimuqraadiyadeed ee aan ku arkayey muddo 16-sannood ah oo aan imanayey Somaliland”.

 

Agaasimuhu wuxuu sii waday hadalkiisii waxaana uu yidhi ” Dalal badan oo waa weyn oo Bariga Africa ku yaala markaan arkay ee aan u fiirsaday, Somalilandna aan eegay, waxaa iisoo baxay guulaha ay Somaliland ku tallaabsatay muddadii aan arkayey labada dhinacba”.

 

Mar uu ka hadlayey waxqabadka Hay’adiisa waxa uu sheegay ” Waxan diyaar u nahay in aanu la shaqayno Somaliland Shanta sannadood ee soo socda annagoo sidaanu hore ula  shaqayn jirnay iyo kasii dhawba ula shaqayn doona Somaliland. Waxanu leenahay khibrad afartan sannadood ah oo caalami ah iyo khubaro ku xeel dheer arrimaha dimuqraadiyada iyo doorashooyinka, taasoo aan jecelnahay, idinkuna soo dhaweynayno, inaan kaga shaqayno dalkiina, waayo waxaad qabanaysaan sidaad adiguba tidhi, Madaxweyne, doorashooyin dhacaya horaanta 2017, taasoo ay adduunyaduna eegayso, ula socotana si dhaw, beesha caalamkuna idiinka mahad naqayso diyaar garowga fiican ee aad ugu jirtaan doorashooyinka soo socda iyo siday idiinka go’antahay hirgelintoodu”.

 

Waxa isaguna halkaa ka hadlay gudoomiyaha Akadamiga nabada iyo horuamrka Somaliland Maxamed Faarax Xirsi isagoo weftiga u sheegay in Madaxweyne Axmed Maxamed Silaanyo uu tusaale u yahay dhinaca dimuqraadiyada madax badan oo dalalka Africa ah, ka dib markii uu ka tanaasulay inuu u tartamo muddo xileedkii labaad oo uu xaq dustuuriya u leeyahay inuu isu-soo sharrxo, isagoo haysta taageerada shacbigiisa, weedhaasi gudoomiyaha akademiga oo keentay inuu hadalka kusoo noqdo agaasimaha guud ee Inter Peace  Mr. Scott oo uu yidhaahdo “Waxaad istaahishaa Mudane Madaxweyne, una qalantaa abaalgud caalamiya oo la siiyo masuuliyiinta dabbaqa hannaanka wanaagsan ee dimuqraadiyada ah, kana dega xilka marka ay dhamaystaan muddo xileedkooda, iskana tanaasula sidaada xaqii uu dastuurku u jideeyey markale inayisa soo sharraxaan”.

 

Markii Shirkaasi laga soo baxay waxaa warbaahinta la hadlay Wasiirka Wasaaradda Qorshaynta Qaranka iyo Horumarinta, Agaasimaha guud ee Inter Peace   iyo Gudoomiyaha Akaadamiyada Nabada iyo Horumarinta Somaliland.” Sidaa ayaa lagu yidhi Warkaas Qoraalka ah ee ka soo baxay Madaxtooyada Somaliland.