Maxay Soo Kordhin Kartaa Shaqo Ka Caydhinta Taliyeyaashii Booliska iyo Sirdoonka Soomaaliya Saacid iyo Sanbalooshe? Warbixin

Muqdisho 30. October 2017 (SDN/QJ):-Magaalada Muqdisho ayaa maarkii labaad aragtay qarax kale oo dad badan ay ku dhinteen laba isbuuc gudahood. Qaraxaasi oo dhacay Sabtidii ayaa waxa ku dhimatay ugu yaraan 27 qof. Qaraxaas ka dib golaha wasiirada Soomaaliya ayaa shaqada ka ceyriyay taliyayaasha ciidamada nabad sugidda iyo booliska.

Faa’idada Shaqa ka eryidda Saraakiisha Ammaanka;

Taliyihii booliiska Soomaaliya Cabdixakin Daahir Saacid iyo agasimihii hay’ada nabad sugidda qaranka Cabdallahi Maxamed Sanbalooshe ayaa labadaba xilka laga qaaday. Tallaabadaas, ayaa lagu tilmaamay mid looga jawaabayay qarixii ugu dambeeyay ee muqdisho ka dhacay.

Cabdiweli Garaad oo ka faallooda arrimaha amniga, ayaa Laanta Afka Soomaaliga ee Idaacadda BBC-da kala qayb-qaatay Falanqayn ay ka samaysay xaaladaha amniga Soomaaliya iyo tallaabooyinkii u dambeeyey dhawrkii toddobaad ee u dambeeyey, waxaanu yidhi; “Shaqsiyaad la ceyriyo ay ka qoto dheeryihiin arrimaha amnidarada Soomaaliya. Waxaa horey shaqada looga eryay taliyihii nabad sugidda iyo kii booliska, haddana kuwii lagu badalay baa la eryay.”

Shirka Maamul-goboleedyada iyo Dawladda Federaalka ee Muqdisho;

Waxaa maalintii Labaad galay oo magaalada Muqdisho ka soconaya shirka dowladda federaalka iyo madaxweyne gobolleedyada oo maalintii shalay uu si rasmi ah u daah furay madaxweynaha dowladda Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.

Wejigii hore ee shirka maalintii shalay, ayaa lagaga wadahadlay qodobbo dhowr ah oo ay ka mid ahaayeen xaaladda guud ee dalka, Ammaanka iyo weliba hagaajinta xidhiidhka dawladda dhexe iyo Maamul-goboleedyada.

Shirkan oo ah mid ujeedadiisa ugu weyn tahay sidii leysugu soo dhaweyn lahaa dowladda federaalka iyo maamul gobolleedyada dalka ka dhisan ayaa la filayaa in ugu danbeyntii la filayaa in maalinta berri ah la soo gebagabeeyo iyadoo laga soo saari doono War-murtiyeed loo dhan yahay.

“Waxay u muuqataa in indhaha dadka laga leexinayo in ay la xisaabtamaan dowladda.” Sidaa ayuu hadalkiisa yidhi Cabdiweli. 14-kii bishan Oktobar, qarax loo adeegsaday gaari xamuul ah oo ka dhacay isgoyska Soobe, ayaa lagu dilay in ka badan 350 qof. Weerarkaas Al-Shabaab maysan sheegan, balse, Sabtidii toddobaadkan weerarkii lagu qaaday hotelka Naasa Hablood 2 waxa si degdeg ah u sheegtay kooxdaas.

Arrintaas waxaa lagu tilmaamay in ururka Al-Shabaab uu muujinayo in uu weli weerar ku qaadi karo bartamaha magaalada Muqdisho. Cabdiweli Garaad oo Amniga ka faallooda wuxuu sheegay, “Waxay u muuqataa in indhaha dadkaa lagu jeedinayo in nimankii howsha masuulka ka ahaa loo eryay dhacdadaas.”

Caqabadda Amniga:

Machadka cilmi baaridda siyaasadda ee Heritage oo dhowaan warbixin ka soo saaray amniga iyo siyaasadda Soomaaliya ayaa keenay su’aal ah; “Sidee buu gaadhi Qarax intaa la’eg wada, u soo gaadhay badhtamaha magaalada, isaga oo kasoo gudbay dhammaan baraha lagu baadho Gawaadhida ee teedsan waddada?”

“Waxaa jirto habacsanaan xagga amniga ah, gaar ahaan guuldarro weyn oo ka timid sir-doonka iyo hellidda xogta cadowga.” ayaa lagu xusay qoraalka, sida lagu sheegay Laanta Afka Soomaaliga ee BBC-da oo aannu Warkan ka soo xigannay.

Magaalada Muqdisho waxay noqotay meesha ay ka dhacaan weerarada sababa dhimashada ugu badan ee shacabka gaarta. Hoteello, maqaayado iyo meelo kala duwan, ayaa la weeraray.

Madaxweynaha dowladda Federaalka ee Soomaaliya, Maxamed Cabdillaahi Farmaaajo ayaa dhawaan ballan qaaday in la dhisayo ciidamada difaaca dadweynaha, ka dib weerarkii Soobe.

Madaxweyne Farmaajo oo 18-kii Oktobar, la hadlayay dibadbaxayaal wuxuu yidhi; “Waxaan idiinkugu baaqayaa in aan dhisano ciidamada difaaca shacabka oo aan la dagaallanno Shabaab. Waa in aad difaacdaan hooyooyiinkeena, u kaca difaaca deriskiina, u kaca difaaca qarankiina.”

Isbeddellada badan ee Laamaha Amniga;

Laba maalmood ka hor qarixii Soobe, waxaa shaqada ka tagay taliyihii ciidamada militariga, Jeneraal Axmed Jimcaale Geeddi (Cirfiid) iyo Wasiirkii Gaashaandhigga, Cabdirashiid Cabdullahi Maxamed.

“Isbeddelkan badan wuxuu wiiqayaa xasilloonida laamaha amniga, wuxuuna yareynayaa mas’uuliyadda isla xisaabtanka loo baahan yahay.” ayaa lagu qoray Warbixinta uu soo saaray Machadka Cilmibaadhista Siyaasadda ee Heritage. Madaxweyne Farmaajo ayaa xilka haya ku dhawaad sagaal bilood, wuxuuna magacaabay dhowr taliyayaal oo laamaha kala duwan ee amniga ah.

“Waxaa amniga asal u ah in ay wax wada yeeshaan shacabka iyo dowladda ayna wada ilaashadaan. Shacabka iyo dowladda waxaad moodaa in aynaan isku wax ilaashanayn hadda. Marka waa in isku wax la sameynsto, isku meelna laga duulo.” ayuu yidhi Cabdiweli Garaad.

Dowladda ayaa bishii May, London ku saxiixday heshiis lagu dhisayo ciidamo gaaraya 18,000, kuwaas oo min 3,000 laga kala keeni doono dowlad goboleedyada. Waxaa kale oo ka mid ah in dib u habeyn lagu sameeyo talisyada kala duwan ee ciidammada.

Shirka madxada maamul goboleedyada iyo dowladda fadaraalka ah ee hadda ka socodo Muqdisho waxybaaha looga arrinsanaya waxaa ka mid ah arrimaha ammaanka iyo sidii loo yagleeli lahaa ciidankaasi qaran.

Machadka Heritage oo fadhigiisu yahay Muqdisho ayaa ku taliyey in adkaynta nabadgelyada iyo la-dagaallanka argaggixisada muhiimadda la siiyo, waxaanu yidhi; “Ka adkaanta Al-Shabaab iyo soo celinta amniga dalka la siiyo ahmiyadda koobaad; waana in ay noqotaa dadaal laga wada qeyb qaadanayo.”