|

DHEGEYSO:Gabayga Diilintii Cagaarayd”Xirsi dalab halkuu doonayiyo darajo loo dhiibye, Morganyare dilaalbuu noqdoo doonyo soo raraye”

Ottawa April 20,2014(SDN/QJ)-Abwaan Khadar Keyse ayaa mar kale curiyay gabay isugu jira jawaab iyo ka waranka wacdiga dalka oo la yidhaahdo Diilintii Cagaareyd.

Abwaanka ayaa na soo gaar-siiyay Gabayga oo qoraal iyo maqalba ah ee ka bogta.

[peckplayer id=”1″ sound=http://www.qurbejoog.com/waraysiyo/diilintii.mp3]

 

Diilintii Cagaarayd

 

Dhaaxaan dulqaad muujiyoon daahay hadalkiiye

Dhaaxaan waxbadan daa lahaa doodna aan xidhaye

Dhaaxaan ninkii ii darraa aan darmo u dhigaye

Duddadayda dhaaxaan u furo daawo aan idhiye

Kol hadduu wanaag daadiyuu daacadnimo aasay

Dubbahayga ruuxaan la helo waayo dalandoolye

Maantana cadaawaa daldalan seefna darayaaye

Dad alla u markhaatiya ninkaa soo dinaahiyaye

Aan dabaalo dooriga isbide dibi ismoodaaya

Kitaabkana bal hoos aan u dayo daalac waxa raacay

Ilko dugula, cirrid daamuro cadayga loo diiday

Afka dukhula dibnahaa karkaran  carrabka dooreystay

Indhaa daafka yeeshee ilmadu wada dareerayso

Doqoniimadaa kugu duxdaa kaaga sii darane

Waxkastaba dabiibbaa jiroo lagula daalaaye

Dammanaanta mooyee waxkale daawa loo helaye

Ninwaliba dabaalkuu lahaa wuu dabranayaaye

Waxay adiga kuu doorbideen doolar dhaafsada’e

Dan wadaag haddii aad tihiin ehel is doonaaya

Oo aad duriyaddii tihiyo ubadki dee sheekha

Xirsi dalab halkuu doonayiyo darajo loo dhiibye

Dusha ugu sareeyiyo wakaa fuulay dabaqiiye

Morganyare dilaalbuu noqdoo doonyo soo raraye

Darkaloon shaqaynbaa jiroo dawladda u qorane

Debadaha ragbaa jooga weli jeegag loo dira’e

Maxay adiga kuu dayriyeen dunida  kaa reebay

Darxumada maxay kuugu dayn diifta kugu taala

Gabadhii duloowdee tolkeed waano kala daalay

Ee tidhi ragbay doonayee ii degdega aabo

Maahmaah da’waynbay ahayd duluc aroorkeede

Waxaan daa ku idhibaad haddeer dabada haysaaye

Sawnigii shalay kuu digee kaaga dacareeyey

Sawnigii dardaarmee ku idhi doori dhaqankaaga

Ma daloolka dhagahaa xidhmoo daranyo soo gaadhay

Maadigaa is diidsiinayoon daniba kaa haynin

Mise hadalki aan soo diraan  kaaba degiwaayey

Dalka oo abaar daran heshoo degelku naafoobay

Habartay daruuruhu heleen darafki ay joogtay

Daadwararacdeedii ayaad damac wadaagtaane

Hadday adiga kuu darartayood daabbad keli maasho

Oo weliba kuu dihintahoo doobke laga buuxsho

Dabba reero aan shidan ayaad deris wadaagtaane

Adigoo damiinoon la soco duni waxaa yaala

Daf inaad tidhaahdaa marqudha waa dagaagnimo’e

Tuu cigaal (a.u.n) tolkii uga digaad dugashanaysaaye

Nin dibiray dareenkii hadlow dan iyo xeeshaaye

Ninkii adhiga daayacay markii geela lagu daayey

Markii diinka loo diray dabbaan doontay qalinkiiye

Maansadii darraad iyo haddaan duubay hadalkayga

Ama aan dareenkay cabiro xaashi lagu duugay

Dar ilaahay kuu nacay haddaan dood ku maqashiiyey

Oo uu wargees daabacoo dunida gaadhsiiyey

Ma waxbaa u daahnaa  horey dad isu seegeene

Ma dayrkii makaan gubay haddii madaxda aan daaray

 

Afartaa daliishaye cabdow deelka curintay dheh

Cadaawaa murtiba deebiyee waan dugsiyayaaye

Anoo daansha-daanshoon ayaan daabacoon qoraye

Dayaxoo iftiimiyo wataa dahab lamoodaaye

Afarkalena wuu iga dalbee aan dadka u sheego

 

Nin ilaahay doortaan ahoo diin ku caabuda’e

Digrigiyo quraankaba ninkaa daayimaan ahaye

Dubku nimuu dhaqaaqaan ahoo waan damqanayaaye

Duunyo laguma faaniyo waxaan dunida oolayne

Doolar waan shaqaystaa haddana deeq ka bixiyaaye

Aakhiraan dadaal ugu jiraa doorna bidayaaye

Duhurkiyo habeenkiyo markuu waagu daalacaba

Dambi dhaafka eebiyo jannaa lagu ducaystaaye

Wanaagoo ilaah laga dalbaa lagu dadaalaaye

Naf dardaran damiirkuna bakhtiyay hadalna deeqaynin

Nin dantiisu seegtiyo intaa nacas ku daalaayo

Ninmuu jaad dishoodiyo intaan daganahaa eegi

Maxaan uguba daalaa nin uu dayrshay kii xigayba

 

Afartaa daliishaye cabdow deelka curintay dheh

Cadaawaa murtiba deebiyee waan dugsiyayaaye

Anoo daansha-daanshoon ayaan daabacoon qoraye

Dayaxoo iftiimiyo wataa dahab lamoodaaye

Afarkalena wuu iga dalbee aan dadka u sheego

 

Taariikhda duugga ah ayaan kuu dulmarayaaye

Xirsi dicin haddii aan dayoon dib uga faaloodo

Dabadheer abaartii dhacdee duunyo wada laysay

Tujuumiyo sablaalaba dadkii dacalka loo saaray

Qaxoontigi  la daabulay ayuu haystay darafkaase

Maruu dabo maruu diirka dhilo ama daboolsaaro

Maruu shabagga daadshiyo maruu doonyahaa raraba

Maruu dalagga beeriyo maruu daafi soo jaraba

Marku roobku da’ayee nimcada daadku mulacyeeyey

Marki ay dareentii qoydee doogu wada fiilay

Ninwaliba bartuu degijiroo dooganbuu yimide

Dabadhoonka waakii noqdee geela loo diraye

BI-EJ-DHII (PHD) dadaalbay rabtaa duunyo fara wayne

Dugsi sare ha joogtiyo inuu qaato digiriiye

Maysagaa iskuul lagu daroo darajo soo hooyey

Dagaalada halkeebuu ka galay amase duulaanka

Nin dubaabad jiidhoo hadana dakharra soo gaadhin

Intaan dunida noolaa mamaqal daayin abidkaye

Ilaahbayna dilayee walaal been ha noo darine

Hadma faanka nagadaynaysaan kamaba daashaane

 

Afartaa daliishaye cabdow deelka curintay dheh

Cadaawaa murtiba deebiyee waan dugsiyayaaye

Anoo  daansha-daanshoon ayaan daabacoon qoraye

Dayaxoo iftiimiyo wataa dahab lamoodaaye

Afarkalena wuu iga dalbee aan dadka u sheego

 

Qofwaliba diyaarbuu ahaa dib u xorayntiiye

Dibusocodka mooyee ninkale diidmo laga waaye

Diridhabe ayuu joogayoo diif ma uu qabine

Isaguba dalxiisbuu ahaa daawasho u yimide

Hilton iyo waxay degijiree dabaqyo waawayne

Dajiday ku wada nuugayeen duul amxaaraahe

Shirqooladi dahsoonaanjiruu degeyey waagaasi

Waxa taa daliil kuugu filan cidina diidaynin

Aadan shiine sawkii dilee dacarta leefsiiyey

Koosaarna sawtuu daf yidhi dabinki loo qoolay

Duruufii markaa jiray ayaa xaajo loo dadaye

Xornimaa lawada doonayoon doodba loo furine

Inteebuu sarkaal daabaxoon daaha laga faydin

Dibindaabyo mooyee markuu doojinkariwaayey

Markii uu khilaafkii durkee dabarka uu goostay

Degdegbaa go’aan lagu fushay doodna loo furaye

Cabdibaa (Tuur) la doortoo markaa duubka loo xidhaye

Isna daadaheeyoo marqudha daalay muu odhane

Markaasaa dirays loo xidhoo maabka loo degaye

Kolkii ay dayaantee arlada guuxu damiwaayey

Darbiyada ragii uga dhecee dumiyey ee jiidhay

Madaafiicdi dananaysayee danabka moodaysay

Dakanaha markuu raadsadee geesi diriraayay

Diric iyo markay kala milmeen doqonki ooyaayay

Daakiraadda subax maalintii dayrka lagu meeshay

Daarihii berjeex maalintuu dogobku qiiqaayey

Dabalaab markii lagu furtee kaare lala doontay

Dumarkiyo carruurtuba markii deeble lagu yaacay

Durdurrada markuu nagaxidhee dumiyey ee aasay

Daruurigu markii uu go’ee daawo laga quustay

Marku duunyo keenii lahaa doolar bixinaayey

Marku daarihiisii gaduu deeqsi wada dhiibay

Markuu shicibku doorkuu lahaa muujay dacalkiisa

Marku cadaw dayoobee sidii deero kala yaacay

Difaac iyo markii weerar culus layska dabakeenay

Dafo iyo markii habar-dugaag maydku wada deeqay

Dalandoolka waayeel markuu daal la kiciwaayey

Diihaalna hooyada ka jaray dux iyo iidaanba

Umushii  diciifiyo markay daranyo soo gaadhay

Dhalaankii markuu daatayee gaajo wada diiday

Ee naaska lagu soo duwee uu dindimiwaayey

Iglanbuu u duuloo markaa waaba kii dudaye

Waxaay dirirtu xoogaysato labada daamoodba

Alle daa’in weeyee markuu libinta noo daayey

Maalintii diyaar laga dhigeen dowladnimo qaatay

Doolaalo waatuu ku yimid doorna muu qabane

Ilaahbayna dilayee walaal been ha noo darine

Hadma faanka nagadaynaysaan kamaba daashaane

 

Afartaa daliishaye cabdow deelka curintay dheh

Cadaawaa murtiba deebiyee waan dugsiyayaaye

Anoo  daansha-daanshoon ayaan daabacoon qoraye

Dayaxoo iftiimiyo wataa dahab lamoodaaye

Afarkalena wuu iga dalbee aan dadka u sheego

 

Maalintuu dardaarmaayayee foodka laga doortay

Dadka iyo dalkoo wada socdoo derin wadaagaaya

Oo labada daamood nimcadu wada dareerayso

Duuduubka waakii ku yidhi daahir hoo qabo’e

Isagoo dunuubtaa galoo dakane soo hooyey

Hadduu shicib dan moodoo markale darajo kuu dhiibay

Diyadii horeetaa ninyahow loo dablaayahaye

Dibso iyo ismuu odhan markani daacad uun noqo’e

Doorashooyinkii dhacay ayuu deebshay xuladkiiye

Daawaysigeenii wakaa daadiyee qubaye

Fiidel iyo Ra’uulbaa dalkiyo doonta noo wada’e

Wariyihu dareenkii ma qoro doodna laga waayey

Dibadbaxa shicbiga muujiyee biyaha loo diiday

Cashuurahan danaystuhu hagee dacalka jiidaayo

Ninkastoo dadaafeeya oo diida hadalkooda

Araryuu (R.R.U) afkii duubataa loogu dawgalaye

Dhalintay xaqoodii dulmeen bay dafirayaane 

Deken-deken ayaa laga dhigoo waa la duudsiyaye

Caruurtaa dibboonaysa’ee dooxa wada joogta

Daroogadu kuwaa ay dishee miyirku doorsoomay

Baddu inay digsiisiyo inay duubcas wada layso

Laba daran midkay dooranbaa doodu ay mariye

Xaabsade markii uu diree diiraddana saaray

Darajada markii laga rifee dibadda loo tuuray

Dakhli iyo wixii dow kubaxa looga dacareeye

Xirsibaa dammiin looga dhigo duudka loo sudhaye

Boorame ilaa dila markuu daamur dhigiwaayey

Dibadjoogu waakaa kacee maalka soo diraye

Salaxlayba raggii degijiraa doolarka u guraye

Baligubadle duunyada u huro deeqna lama siine

Xaruntii dalkeenaba kuwii daayac tiriwaayey

Miyaa ceerigaabiyo burcana naga daryeelaaya

Ilaahbayna dilayee walaal been ha noo darine

Hadma faanka nagadaynaysaan kamaba daashaane

 

Afartaa daliishaye cabdow deelka curintay dheh

Cadaawaa murtiba deebiyee waan dugsiyayaaye

Anoo daansha-daanshoon ayaan daabacoon qoraye

Dayaxoo iftiimiyo wataa dahab lamoodaaye

Afarkalena wuu iga dalbee aan dadka u sheego

 

Waxba yaan darjiidhine waxaan hadal ku soo duubay

Danyartiyo agoomaha dhammaan waad u darantiine

Inta odaygu daartaa ku jire daaranyahay laydhku

Ku durduriya ruuxii damqado dooxa  idilkoodba

Cirka oo darooriyo allii daa’imaa jira’e

Anna samirka aan sii dugsado daayin talo saarto

Aan ku dilo dalaaq aan ku furo hayna dudin weeye

Aan ku dago dagaal aan ku bade daalin hay bixinin

Aan dabaasho daadkiyo nimcade daana hay odhanin

Aan daldalo ninkaa doonayee dood ha ii celinin

Aan dafiro dadkana  aan dhacnee daaha xumahayga

Digtaadoorku dhaqankuu lahaa doorna muu dhimine

Wacadkii darraadiyo ayaa duray wanaagiiba?

Diilintii cagaarayd maxaa saaray daan keliya?

Durdurrada maxaa loogu xidhay dooyo keligeeda?

Darka yaa u shubay geela oo didiyey kaygiina?

Maxaa dirirku nuurkuu lahaa damiyey geestayda?

Ayaa daajay kiisii intuu kaygi dabargooyey?

Ayaa daqayga jiidhkiyo la baxay daribta neefkoodhan?

Muxuu awrku doobtii u gabay gu’iyo dayrtiiba?

Durdurada maxaa uugu wacan doobirbaan idhiye?

Maxaa faraski deeg aan lahaa dayrka uga booday?

Muxuu cadarka doorshaan u nace duurka ugu yaacay

Xageebuu dirsoocani ka yimid darafyadii gooyey?

Nabaradan dakaamaaya yaa damaqa gaadhsiiyey?

Dagganaansho yaa uga ba’oo nabadda diidaaya

Daacibaan u haystiyo inuu daacad noo wada’e

Dantooday ka raaceen cabdow duhur dharaareede

Biyaafaraba way kaba dareen duulkan soo koraye

Ayaxaa dawaafiyo sidii diirta noo cuna’e

Markastoo ay daacanba way soo dalbanayaane

Waxkastoy digsiiyaan cabdow deeqikariwaaye

Waar ma daaniyaa saw kuwani qaar dibira maaha

 

Khadar Kayse Maxamuud

Khadar68@hotmail.com      

Comments are closed