Dawladaha Mareykanka, Imaaraadka iyo QM oo soo dhaweeyay heshiiska Soomaaliya iyo Itoobiya
Muqdisho (QJ) – Dowladda Mareykanka ayaa soo dhaweysay heshiiska Soomaaliya iyo Itoobiya ee lagu soo afjarayo xiisada gobolka ee ka dhalatay isku daygii Addis Ababa ay ku dooneysay inay ku gasho badda.
Labada dal ayaa colaadi ka dhex aloosnayd tan iyo markii Itoobiya oo ah dal aan bad lahayn ay heshiis la saxeexatay bishii October maamulka gooni isu taagga Somaliland, heshiiskaas oo ay ka mid ahaayeen in dhul xeebeedka laga kireeyo deked iyo saldhig ciidan oo Addis Ababa laga siiyo.
Si kastaba ha ahaatee, dhexdhexaadiyaha wada-xaajoodka u dhexeeya Soomaaliya iyo Itoobiya ayaa ku dhawaaqay in labada dhinac ay gaareen heshiisyo ku saabsan in “lagu kalsoonaan karo, badqabka, iyo marin-u-helidda badda ee Itoobiya” ay hoos yimaadaan madax-bannaanida Jamhuuriyadda Soomaaliya.
“Maraykanku waxa uu soo dhawaynayaa baaqii wadajirka ahaa ee 11-kii December ay si wada jir ah ugu dhawaaqeen Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya iyo Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Federaalka ee Itoobiya oo ay ku xaqiijinayaan madax-bannaanida, midnimada, madaxbannaanida, iyo wadajirka dhuleed ee waddan kasta,” ayuu yidhi Xoghayaha Arrimaha Dibedda ee Maraykanka Antony Blinken.
Blinken wuxuu intaas ku daray in Washington ay rajaynayso “wadahadallada farsamo” ee qeexaya gelitaanka badda Itoobiya, “iyadoo la ixtiraamayo midnimada dhuleed ee Soomaaliya.”
Heshiiska ayaa waxaa sidoo kale ka hadlay Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay Antonio Guterres oo ku amaanay Madaxweynaha Turkiga Recep Tayyip Erdogan doorkiisa.
Guterres wuxuu sheegay in “wadahadallo farsamo oo degdeg ah iyo natiijooyin wanaagsan” la filayo, sida uu sheegay afhayeenkiisa Stephane Dujarric.
Ka dib markii ay Itoobiya ku dhawaaqday heshiiska ay la gashay Somaliland—oo ku dhawaaqday in hal dhinac ay ka go’day Soomaaliya 1991-kii— masuuliyiinta gobolku waxay sheegeen in Itoobiya ay aqoonsi rasmi ah siin doonto Somaliland.
Balanqaadkaas waligeed Addis Ababa may fulin.
Soomaaliya ayaa tallaabadaas ku tilmaantay mid xad-gudub ku ah madax-bannaanideeda, taasoo horseedaysa qeylo dhaan caalami ah oo ku aaddan sii hurinta colaadda gobolka.
Blinken wuxuu kaloo carabka ku adkeeyay muhiimada ay leedahay “fududeynta” habka cusub.
Hadalkan ayaa lagu sheegay wadahadallo uu Erdogan kula yeeshay Ankara oo ku saabsan xaaladda Suuriya.
“Waxaan ku dhiirigelinaynaa Itoobiya iyo Soomaaliya inay xoojiyaan danahooda ka dhexeeya ee dhanka ammaanka, gaar ahaan dagaalka lagula jiro Al-shabaab,” ayuu yiri Blinken.
Imaaraadka Carabta ayaa sidoo kale soo dhaweeyay dhexdhexaadinta Soomaaliya iyo Itoobiya ee la doonayo in lagu xaliyo khilaafkooda.
“Tallaabadan muhiimka ah waxay isku xirtay labada dal, waxayna gacan ka geysatay xasiloonida iyo doorka firfircoon ee Geeska Afrika,” ayaa lagu yiri war ka soo baxay Wasaaradda Arrimaha Dibadda Imaaraadka Carabta.
Bayaanka ayaa lagu sheegay muhiimadda ay leedahay in si nabad ah lagu xalliyo khilaafaadka, waxaana lagu muujiyay doorka guusha ee Recep Tayyip Erdogan uu ku gaaray xaqiijinta arrintan, isagoo u arkayay wada-xaajoodyada inay yihiin kuwo muujinaya arrimaha gobolka iyo caalamka.