Dawlada Federaalka oo ku Hawlan Sidii ay u Hakin lahayd Wada Hadaladii Somalia iyo Somaliland iyo Asbaabaha ay Salka ku hayso.
Muqdisho 11.July 2014 (SDN/QJ)- Xukuumada Federaalka ee Somalia ayaa ku talo jirta Sidii ay u Joojin lahayd Wada hadaladii ay la lahayd Somaliland oo Shan Wareeg oo hore ay labada dhinac wada yeesheen.
Sababaha Keenay Joojinta Wada hadalada ayaa Ilo Wareedyo ay Qurbejoog.com heshay Waxay Sheegayaan in Xukuumada Somalia u aragto in Wada hadalada labada dal ay ka horeeyso arrimo daruuri ah oo looga baahan yahay inay Wax ka qabtaan gaar ahaan amniga dalka oo Meel halis ah Maraya.
Dooda Xukuumada Somalia Waxaa Saldhig u ah Sidii ay Xooga u saari lahayd la dagaalanka argagixisada Siiba Xarakada Alshabaab oo Amni daro ku Haysa Somalia Qaraxyana ka Fulisay Xitaa Madaxtooyada Sidoo kale arrimaha ay Cuskanayso Dawlada Federaalku Waxaa ka mid ah Qodobadii Dhismaha dawlada federaalka lagu Unkay,Waxaa kale oo soo raaca kuna andacoonaysaa Dawlada Somalia inay rabaan Sidii ay Nabadayn iyo Maamul gaadhsiin uga samayn lahaayeen Gobolada kale ee Somalia ee Xasilooni daradu naafaysay .
Horaantii Todobaadkii dhamaaday ayaa Shir Khaas ahi Waxa uu Madaxweynaha Somalia Xasan Sheekh Maxamud Kula Yeeshay Xaruntiisa Villa Somalia ashkhaas uu ka talo qaato oo ku dhow Xafiiskiisa kuwaas oo Warku tilmaamayo inuu u bandhigay Hindisihiisa isagoo ka dalbaday Sidii ay u keeni lahaayeen Qaab ay Ajandahooda uga raaridi karaan Dawlada Turkiga oo iyadu Marti gelisay Wada hadalada labada dal,Maadaama ay Dareensan yihiin inay Hor taalo in Qodobadii ka Soo baxay Is aragyadii hore ee Somaliland iyo Somalia aanay Waxba ka fulin gaar ahaan Qodobkii Maamulka Hawada oo lagu go’aamiyay Sidii ay labada dhinac iyagoo isku lamaan ugala soo Wareegi lahaayeen Qaramada Midoobay una Samayn lahaayeen Gudi laba Geesood ah Xaruntoodana lagu heshiiyay inay Hargaysa noqoto,iyo in dhaqaalaha ka soo baxa si siman loo qaybsado,Taas oo aan hirgalin Isla markaana ay Dawlada Federaalku qaaday Talaabooyin ka dhan ah,Sida inay Dawlad ahaan ka Codsadeen Qaramada Midoobay in Gacantooda lagu soo Wareejiyo Maamulka Hawada ee dalkii Hore la isugu Odhan Jiray Somalia.
Xukuumada Federaalka Somalia Waxaa kale oo ay Rumaysan tahay in Hadii uu Qabsoomo Fadhiga dib u dhacyadu ku yimaadeen ee Lixaad ee labada dhinac loona balansanaa inuu Istanbul ka furmo uu ka Xasaasisan yahay kuwii hore Isla markaana ay imanayso Isla Xisaabtan,Si loo Ogaado Cida aan tixgelin Go’aamadii lagu Heshiiyay.
Dhinaca kale Hindisahan ayaa Sababaha Runta ee uu ku qotomo waxaa loo aanaynayaa Cadaadis iyo Culays Madaxweyne Xasan Sheekh ka haysta Aqlabiyada Golaha Shacabka amase Baarlamanka Somalia oo Ku Eedaynaya inuu Kala dhantaalayo Midnimada dhul ahaaneed ee Somalia taas oo u arko Fikir adag oo hadii aanu go’aan ka qaadan soo dedejin kara Cimriga Xilhayntiisa Isagoo ka Shiidaal qaadanaya Aragtida ay Somaliland ay Wada hadalada ka aaminsan tahay oo ah in Markii 1aad ay is hor fadhiisteen Somaliland iyo Somalia oo Siman iyo inay Qadiyadeeda Gooni isu taag ku iibgaynayso.
Waxaa kale oo Madaxweyne Xasan uu dareensan yahay in Wada hadalada labada dhinac ay Yihiin Hal-xidhaale lagaga Go’aan qaadan karo nidaamkiisa Hogaamineed.
Hasa Yeeshee Waxaa Amuurtan laga dareemay Qasriga Madaxtooyada Somaliland oo Iyada lafteedu ku hawlan Sidii ay Falcelin adag ugu Samayn lahayd Marka uu Dibada u Soo Wada baxo Qorshahan,Waxaa kale oo Xukuumada Maddaxweyne Siilaanyo la sheegay inay wado dacwad ka dhan ah Dawlada Federaalka ee Somalia oo ay ku eedaynayso inay Jebisay Go’aamo la rabay in la fuliyo ka hor Wareega 6aad ee Wada hadalada labada dhinac.
Sidoo kale Xisbiyada Mucaaridka ah ee Somaliland ee Waddani iyo Ucid ayaa Todobaadkan dhamaaday dawlada ugu baaqay inay Gebi ahaanba ka baxdo Wada hadaladan Ma dhalayska ah .
Dhinaca kale lama garan karo Mawqifka uu Turkigu ka qaadan doono Hadii ay dhabawdo Qorshaha ay Dawlada Somalia dabada ka riixayso.
Muqdisho SDN/QJ